اجرت شیردادندیدگاه مشهور فقها این است که مادر برای شیردادن به نوزاد، استحقاق اجرت المثل است. دلیل این حکم، آیات و روایات است، که در این رابطه وارد شده است. ۱ - دیگاه علمادیدگاه مشهور بین فقهای امامیه این است که مادر برای شیردادن به نوزاد، استحقاق اجرت المثل را دارد و میتواند آنرا از اموال کودک چنانچه دارای مالی باشد و در غیر این صورت از پدر طفل در صورتیکه توانایی پرداخت آنرا داشته باشد، مطالبه نماید (اعمّ از اینکه بعد از طلاق و پایان عده طلاق، طفل را شیر دهد یا در عده وفات و یا در زمان زوجیّت). ۲ - ادله گرفتن اجرتدلیل این حکم، آیات و روایات است که پارهای از آنها پیشتر بیان شد. توضیح اینکه در ضمن آیه ۶ سوره طلاق آمده است: اگر زنان شما حاضر شدند فرزندان شما را شیر دهند، اجر و پاداش آنها را بپردازید. «فَان اَرْضَعْنَ لَکُمْ فَآتُوهُنَّ اُجُورَهُنَّ». اطلاق آیه شامل میشود موردی را که علقه زوجیّت باقی است. همچنین در آیه سوره بقره میفرماید: و بر کسی که فرزند برای او متولّد شده (پدر) لازم است خوراک و پوشاک مادران را بهطور شایسته بپردازد. «وَعَلَی الْمَوْلُودِ لَهُ رِزْقُهُنَّ وَکِسْوَتُهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ» اطلاق این آیه نیز شامل مساله مورد بحث میشود. در ضمن معلوم گردید، اجرتی که زن بهمقتضای این آیه از شوهر مطالبه میکند در مقابل تمکین او نسبت بهشوهر نمیباشد، بلکه در مقابل شیر دادن بهنوزاد است. بنابراین اگر در مقابل او تمکین هم نداشته باشد و زوج را از حقش منع نماید، نیز میتواند اجرت شیر دادن را از او مطالبه نماید. همچنین از امام صادق (علیهالسّلام) روایت شده که فرموده است: اگر زنی که میتواند کودک را شیر دهد (دایه) حاضر شود او را به مبلغی شیر دهد و مادر بیشتر از آنرا مطالبه نماید، پدر میتواند طفل را برای شیر خوردن در اختیار زنی که اجرت کمتری مطالبه مینماید، قرار دهد. البتّه اگر مادر او را شیر دهد، بهتر است، زیرا مادر محبّت و دلسوزی بیشتری نسبت به فرزند خود دارد. «قاٰلَ: ... فَاِنَّ لَهُ اَنْ یَنْزِعَهُ مِنْهَا اِلَّا اَنَّ ذَلِکَ خَیْرٌ لَهُ وَ اَرْفَقُ بِهِ اَنْ یُتْرَکَ مَعَ اُمِّهِ». از مفهوم روایت استفاده میشود، مادر استحقاق گرفتن اجرت برای شیر دادن به فرزند خود را دارد، بهشرط اینکه بیشتر از اجرت المثل نباشد. در هر صورت، چنانچه برای شیر دادن به طفل، مرضع دیگری غیر از مادرش انتخاب شود مستحب است مسلمان، عاقل و دارای صفات پسندیده اخلاقی باشد و از انتخاب زنان غیرمسلمان و آنها که دارای اخلاق نکوهیده میباشند، پرهیز شود. دلیل این حکم روایات است. ۳ - پانویس۴ - منبعانصاری، قدرتالله، احکام و حقوق کودکان در اسلام، ج۱، ص۳۸۸-۳۸۹، برگرفته از بخش «فصل ششم احکام و حقوق کودک در تغذیه، رضاع و نفقه»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۹/۲۱. |